Các loại nám da hiện nay rất phổ biến. Nám da là một bệnh lý về da thường gặp ở nữ giới, nhưng không phải ai cũng biết rằng nám da được chia thành nhiều loại, mỗi loại có đặc điểm và mức độ ảnh hưởng đến da khác nhau. Vì vậy, để phòng ngừa và điều trị nám da hiệu quả, chị em cần hiểu rõ nguyên nhân gây nám cũng như xác định chính xác loại nám mà mình đang gặp phải.
Đặt lịch thăm khám
BS. PHẠM NGỌC TIẾN
Bác sĩ PK VTM Kangjin
Nội dung chính
Thông tin về nám da
Nám da (Melasma) là một tình trạng rối loạn tăng sắc tố da, xảy ra khi sắc tố melanin sản sinh quá mức, dẫn đến việc hình thành các mảng hoặc đốm xám nâu hay nâu trên da. Tình trạng này thường xuất hiện ở nữ giới sau 25 tuổi, đặc biệt trong giai đoạn mang thai, sau sinh và tiền mãn kinh.
Da được cấu tạo bởi 3 lớp: thượng bì, trung bì và hạ bì. Sắc tố da Melanin là một chất tự nhiên được tạo ra bởi các tế bào biểu bì tạo hắc tố (melanocytes) nằm ở lớp đáy của thượng bì. Các tế bào melanocytes có khả năng di chuyển qua lại giữa lớp biểu bì và trung bì do chúng thuộc nhóm mô liên kết. Khi tế bào melanocytes sản sinh melanin rồi đẩy dần lên bề mặt da, sẽ tạo thành nám thượng bì. Nếu các tế bào này di chuyển xuống lớp bì sản sinh melanin tại đó, sẽ tạo ra nám chân sâu.
Các loại nám da thường gặp hiện nay
Dựa trên lâm sàng, nám da được phân thành 3 loại chính: nám chân sâu, nám mảng và nám hỗn hợp. Bên dưới sẽ là dấu hiệu nhận biết và cách phân biệt các loại nám da này:
Nám mảng
- Dấu hiệu: Da xuất hiện các mảng màu nâu nhạt hoặc xám xanh, kích thước lớn khoảng 2 – 4cm và lan rộng.
- Vị trí: Thường tập trung hai bên gò má, trán, mũi, cằm. Một vài trường hợp, nám có thể phủ kín toàn bộ khuôn mặt.
- Nguyên nhân hình thành: Chịu tác động của tia UV, tác dụng phụ của thuốc tránh thai, căng thẳng kéo dài, hệ quả của việc lạm dụng hóa mỹ phẩm làm đẹp, yếu tố di truyền.
- Mức độ: Đây là loại nám phổ biến và dễ điều trị hơn so với những loại nám còn lại.
Nám chân sâu
- Dấu hiệu: Nám chân sâu (nám chân đinh hoặc nám đốm) đặc trưng bởi sự xuất hiện của các đốm tròn màu xanh đen, nâu đen hoặc xanh xám với kích thước tương đương đầu đinh. Khi chiếu sáng dưới đèn, bạn có thể nhìn thấy các điểm tập trung của các tế bào sắc tố sẫm màu.
- Vị trí: Thường xuất hiện ở vùng thái dương, hai bên gò má và vùng trán. Nám chân sau hiếm khi xuất hiện ở những vị trí khác trên cơ thể.
- Nguyên nhân hình thành: Lão hóa, mất cân bằng nội tiết, tác động của ánh nắng mặt trời và căng thẳng tâm lý.
- Mức độ: Vị trí của nám chân sâu là ở lớp bì, bên trong cấu trúc da, do đó việc điều trị rất khó và đòi hỏi thời gian để tái tạo tế bào da mới.
Nám hỗn hợp
- Dấu hiệu: Nám hỗn hợp là sự kết hợp của nám mảng và nám chân sâu. Vì vậy, da vừa xuất hiện các mảng nám lớn nhạt màu, vừa có các đốm nám nhỏ với màu sắc đậm nhạt khác nhau.
- Vị trí: Nám hỗn hợp thường tập trung nhiều ở sống mũi, hai bên gò má, môi trên và trán.
- Nguyên nhân hình thành: Tác động của tia UV, lạm dụng mỹ phẩm, rối loạn nội tiết tố, di truyền,… là những nguyên nhân gây ra nám hỗn hợp.
- Mức độ: Nám hỗn hợp được xem là phức tạp và khó điều trị.
Nguyên nhân gây ra nám da
Nám da có thể được kích hoạt bởi các tác nhân bên trong cơ thể hoặc các nguyên nhân bên ngoài như:
Nguyên nhân từ bên trong
- Lão hóa da: Quá trình lão hóa tự nhiên khiến cấu trúc da yếu dần, giảm giảm khả năng tự bảo vệ chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài. Điều này làm da dễ bị tác động bởi ánh nắng mặt trời, sản sinh melanin, dẫn đến nám và nhiều vấn đề khác trên da.
- Thay đổi nội tiết tố: Nội tiết tố estrogen trong cơ thể nữ giới kiểm soát hormone MSH (hormone kích thích sản xuất melanin ở da). Khi nồng độ estrogen “biến động” trong giai đoạn mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh và mãn kinh, có thể gây rối loạn sản xuất MSH, tăng sản sinh melanin và đẩy lên bề mặt da, gây ra nám cũng như các vấn đề về sắc tố khá.
- Sử dụng thuốc tránh thai: Sử dụng thuốc tránh thai hay mắc các bệnh liên quan đến tuyến giáp cũng có thể gây ảnh hưởng đến nội tiết tố và dẫn đến nám.
- Yếu tố di truyền: Nám da có liên quan đến yếu tố di truyền. Do đó, nếu trong gia đình có người thân bị nám da, nguy cơ bị nám của bạn sẽ cao hơn so với người bình thường khác.
- Căng thẳng kéo dài: Căng thẳng kéo dài làm cơ thể tăng sản xuất cortisol, gây mất cân bằng nội tiết tố, từ đó kích hoạt hormone MSH tăng sản xuất melanin, hình thành nám da và tàn nhang.
Nguyên nhân từ bên ngoài
- Ảnh hưởng của tia UV: Khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, tế bào melanocytes sẽ gia tăng sản xuất melanin và đẩy lên bề mặt da để bảo vệ. Mặc dù cơ chế bảo vệ này có lợi cho da, nhưng sự tích tụ nhiều Melanin lại dẫn đến sạm nám.
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Thường xuyên tiêu thụ thực phẩm chiên xào và nhiều đường sẽ kích thích cơ thể sản xuất AGEs – các phân tử protein bị đường hóa, làm sai cấu trúc, mất tính đàn hồi và giảm khả năng tái tạo của làn da. AGEs làm đứt gãy các sợi collagen, khiến da suy yếu và mất tính đàn hồi, dễ bị tia UV xâm nhập, gây tăng sản xuất melanin và dẫn đến hình thành nám.
- Lạm dụng mỹ phẩm: Sử dụng quá mức các loại mỹ phẩm làm trắng chứa chất lột tẩy có thể khiến da mỏng yếu, dễ bị tác động bởi các yếu tố có hại từ môi trường, dễ kích ứng, bắt nắng và dẫn đến sạm nám khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Nguyên nhân khác: Công việc thường xuyên tiếp xúc với hóa chất, sinh sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, mắc các bệnh lý viêm, dị ứng da… cũng là những yếu tố gây nguy cơ gây ra các loại nám da.
Hướng dẫn cách phòng ngừa các loại nám da
Mặc dù nám da rất khó điều trị hoàn toàn, nhưng có thể phòng ngừa bằng một số cách sau:
Chống nắng
Như đã đề cập ở trên, ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân chính gây nám da. Vì vậy, việc chống nắng là điều bạn cần làm để phòng ngừa các loại nám da.
Hãy sử dụng dụng kem chống nắng cho da mặt trước khi ra ngoài ít 30 phút và thoa lại sau mỗi 2 tiếng để đảm bảo hiệu quả tối đa. Nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm có chỉ số SPF từ 30 trở lên và chỉ số PA+++
Ngoài ra, bạn nên giới hạn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Nếu cần phải ra ngoài trong thời gian này, hãy mặc quần áo dài tay, đeo khẩu trang, đội mũ rộng vành để giảm thiểu tác động của tia UV lên da.
Xây dựng chế độ ăn khoa học
Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, bao gồm nhiều rau xanh, trái cây tươi và các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin A, C,E, K, không chỉ giúp da khỏe mạnh mà còn hỗ trợ cải thiện sắc tố dưới da và làm mờ sạm nám từ bên trong.
Đặc biệt, cần uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày và hạn chế các món ăn cay nóng cũng như các loại nước uống có cồn, vì chúng có thể gây hại cho da.
Hạn chế căng thẳng
Căng thẳng kéo dài có thể gây ra rối loạn nội tiết tố – một trong những yếu tố kích hoạt sản xuất melanin, dẫn đến sạm nám da. Do đó, duy trì tâm trạng lạc quan, vui vẻ và yêu đời cũng là cách giảm thiểu nguy cơ bị nám.
Để tránh căng thẳng, chị em nên dành thời gian để nghỉ ngơi, xem phim, thư giãn, đọc sách, nghe nhạc và thực hiện các hoạt động thể dục thể thao.
Lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da an toàn
Tuyệt đối tránh sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc như kem trộn tự chế chứa corticoid và các chất lột tẩy. Những loại sản phẩm này có thể làm mòn da, gây kích ứng, làm cho da trở nên yếu, tạo điều kiện cho các yếu tố gây hại tấn công, dẫn đến hình thành nám da.
Kết luận
Trong bài viết hôm nay, chúng tôi đã giới thiệu chi tiết về các loại nám da cũng như các biện pháp phòng chống. Việc phát hiện sớm dựa vào dấu hiệu của từng loại nám là rất quan trọng để ngăn chặn sự lan rộng và sậm màu của vùng da bị nám, từ đó giúp cho quá trình điều trị hiệu quả hơn cũng như tiết kiệm thời gian. Để điều trị nám da một cách hiệu quả, an toàn, bạn cần xác định chính xác loại nám của mình và áp dụng phương pháp chăm sóc da phù hợp.
Tìm hiểu thêm dịch vụ
Tin khuyến mãi
Bài viết cùng chuyên mục
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết trên trang vienthammykangjin.vn chỉ có tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn cụ thể.
0 Góp ý
