Da cháy nắng: Nguyên nhân , cách chữa và biện pháp phòng ngừa

Đặt lịch thăm khám BS. PHẠM NGỌC TIẾN

Bác sĩ PK VTM Kangjin

ĐẶT LỊCH HẸN

XEM HỒ SƠ

Cháy nắng là gì?

Đây là một hiện tượng phổ biến xảy ra khi da tiếp xúc quá lâu với tác động của tia UV từ ánh nắng mặt trời. Khi da tiếp xúc với tia UV quá mức, làn da có thể bị tổn thương và gây ra các triệu chứng như đỏ, sưng, đau, ngứa và bong tróc da. Đặc biệt, tình trạng cháy da do nắng thường xảy ra trong mùa hè khi tia UV đạt đến mức cực đại. 

Cháy da do nắng nghiêm trọng có thể gây ra các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, nôn mửa, và ý thức mơ hồ. Không chỉ là da, cơ thể cũng chịu tác động xấu từ ánh nắng mặt trời. Bất kỳ phần da nào trên cơ thể cũng có thể bị tổn thương khi tiếp xúc với ánh nắng mạnh trong thời gian dài, bao gồm cả những vùng da được che chắn.

Nguyên nhân và triệu chứng của da bị cháy do nắng 

Cháy da do tia UV có thể gây hại cho da, dẫn đến nhiều triệu chứng khó chịu và tiềm ẩn nguy cơ ung thư da. Vì vậy, hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng để có cách bảo vệ da hiệu quả. 

Nguyên nhân khiến da tổn thương 

• Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời: Tia UV có mặt trong ánh nắng mặt trời, đặc biệt là tia UVB và UVA là nguyên nhân chính gây ra tình trạng cháy da do nắng.
• Tiếp xúc với giường tắm nắng: Giường tắm nắng phát ra tia UV nhân tạo, có thể gây ra tình trạng da bị ửng đỏ, nóng rát tương tự như ánh nắng mặt trời.
• Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc có thể khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, làm tăng nguy cơ da bị cháy do nắng.

Triệu chứng của da bị cháy nắng sạm đen 

• Da ửng đỏ, nóng rát và đau: Đây là triệu chứng phổ biến , da có thể trở nên đỏ sẫm và cảm thấy nóng khi chạm vào.
• Ngứa da: Da có thể ngứa rát, đặc biệt là vào ban đêm.
• Da sưng tấy: Da có thể bị sưng tấy, đặc biệt là ở vùng mặt và mắt.
• Phồng rộp, nổi mụn nước: Trong trường hợp nghiêm trọng, da có thể bị phồng rộp và nổi mụn nước chứa đầy dịch.
• Da khô, bong tróc: Sau khi bị tổn thương do tia UV, da có thể trở nên khô và bong tróc.
• Lão hóa da sớm: Da bị cháy do nắng có thể làm tăng nguy cơ lão hóa da sớm, bao gồm nếp nhăn, đốm nâu và da chảy xệ.

Vậy da bị cháy nắng bao lâu thì hết?

Chắc hẳn khi thấy da xuất hiện ửng đỏ, nóng rát thì câu hỏi mà nhiều người quan tâm đó là “cháy nắng có hết không” hay “bị cháy nắng bao lâu mới hết”. Thời gian phục hồi của da sau khi bị cháy da do nắng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. 

Với mức độ nhẹ da ửng đỏ, nóng rát thì thời gian để da phục hồi là 3 đến 5 ngày. Đối với da bị ửng đỏ, sưng tấy hay bong tróc ở mức độ vừa phải thì sẽ mất 5-7 ngày để da trắng lại. Ở mức độ nghiêm trọng da bị phồng rộp, đau đớn thì thời gian để phục hồi da sẽ lâu hơn khoảng 2-3 tuần tùy vào phương pháp điều trị. 

Cách phục hồi da bị cháy nắng tại nhà 

Da cháy nắng phải làm sao? Dưới đây là các các cách chữa da bị cháy do  nắng tại nhà an toàn, hiệu quả mà bạn có thể áp dụng:

1. Làm mát vùng da bị tổn thương 

Khi thấy da bị ửng đỏ, nóng rát do tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời thì nên sử dụng nước mát hoặc đá chườm nhẹ. Tuyệt đối không chà xát mạnh vì có thể làm tổn thương da thêm.

Ngâm mình trong bồn nước mát khoảng 15-20 phút cũng là một cách hiệu quả để hạ nhiệt và làm dịu da. Tránh sử dụng nước quá lạnh vì có thể gây ra tình trạng sốc nhiệt cho da. Không sử dụng đá trực tiếp lên da mà nên bọc trong khăn mềm để tránh làm da bị tổn thương.

2. Dùng gel nha đam bôi lên phần da bị cháy do nắng 

Nha đam từ lâu đã được biết đến như một “thần dược” cho sức khỏe và sắc đẹp. Phần gel bên trong lá cây nha đam có khả năng làm dịu, cấp ẩm và giảm kích ứng phục hồi da sau khi bị cháy da do nắng.

Cách thực hiện: 

• Bước 1: Vệ sinh vùng da bị tổn thương, lấy một lượng gel nha đam vừa đủ thoa đều lên da.
• Bước 2: Massage nhẹ nhàng theo chuyển động tròn để gel thấm sâu vào da.
• Bước 3: Để gel nha đam trên da trong 15-20 phút hoặc cho đến khi khô tự nhiên. Rửa sạch da với nước ấm nếu muốn.

Bạn nên sử dụng gel nha đêm phục hồi da từ 2-3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tối đa. Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời sau khi sử dụng gel nha đam.

3. Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ 

Da cháy nắng nên bôi gì? Cháy nắng khiến da mất đi độ ẩm cần thiết, dẫn đến tình trạng khô rát, bong tróc và khó chịu. Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ là bước quan trọng trong quá trình phục hồi da sau khi bị tổn thương.

Nên ưu tiên chọn kem dưỡng ẩm có thành phần dịu nhẹ, có chứa nha đam, lô hội, panthenol hoặc ceramides – những thành phần giúp làm dịu da, dưỡng ẩm và hỗ trợ phục hồi da. Tránh chọn bôi loại kem dưỡng có chứa hương liệu, cồn hoặc các chất gây kích ứng da, vì lúc này da rất dễ bị tổn thương. 

8 Mẹo phục hồi da bị cháy nắng hiệu quả sau 3 ngày

9 Cách chữa cháy nắng cấp tốc từ bác sĩ da liễu

6 Tác hại khi da bị cháy nắng và cách điều trị khẩn cấp

4. Làm dịu da bằng sữa tươi hoặc sữa chua không đường

Sữa tươi và sữa chua không đường đều là những nguyên liệu tự nhiên dễ kiếm và mang lại hiệu quả làm dịu, giảm bớt cảm giác ngứa rát. 

Với sữa tươi không đường:

• Bước 1: Thấm sữa tươi không đường vào bông gòn hoặc khăn mềm. 
• Bước 2: Chườm nhẹ nhàng lên vùng da bị tổn thương trong 10-15 phút. Duy trì thực hiện cách này 2-3 lần mỗi ngày cho đến khi thấy da không bị ửng đỏ, nóng rát thì dừng. 

Với sữa chua không đường

• Bước 1: Thoa đều sữa chua lên vùng da bị cháy do nắng. 
• Bước 2: Giữ nguyên trên da trong 10-15 phút rồi rửa sạch lại bằng nước mát. Sử dụng 1-2 lần mỗi ngày cho đến khi da dịu lại

Nên sử dụng sữa tươi và sữa chua lạnh để tăng hiệu quả làm dịu da. Sau khi sử dụng sữa tươi hoặc sữa chua, cần dưỡng ẩm cho da bằng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ.

5. Đắp mặt nạ dưa chuột làm dịu da cháy bị nắng 

Cháy nắng nên làm gì? Khi bị cháy nắng da mặt có thể sử dụng dưa leo đắp mặt nạ để làm dịu da hiệu quả. Dưa chuột có khả năng cấp ẩm cho vùng da khô bị mất nước. Từ đó, làm mát và giảm cảm giác khô, nóng rát khó chịu cho da. 

Ngoài ra, trong dưa leo có chứa chất chống oxy hóa giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV từ ánh nắng mặt trời. 

Cách thực hiện:

• Bước 1: Rửa sạch dưa leo, cắt thành lát mỏng hoặc bào sợi. Cho dưa leo vào bát, thêm một ít nước nếu muốn.
• Bước 2: Ngâm dưa leo trong nước mát khoảng 5 phút. Vớt dưa leo ra, đặt lên da bị tổn thương.
• Bước 3: Dùng bông gòn hoặc khăn mềm thấm nước dưa leo lên da. Để dưa leo trên da trong 15-20 phút., rồi vệ sinh sạch lại da bằng nước mát.

6. Phục hồi da bị cháy nắng bằng cà chua 

Quả cà chua có chứa vitamin C, axit malic và chất chống oxy hóa có tác dụng làm mát da, giảm sưng và đau rát cho vùng da bị tổn thương. Dưới đây là cách sử dụng cà chua để phục hồi da hiệu quả tại nhà:

Sử dụng nước ép cà chua:

• Bước 1: Cắt đôi quả cà chua, ép lấy nước.
• Bước 2: Dùng bông gòn hoặc khăn mềm thấm nước ép cà chua lên da.
• Bước 3: Để yên trong 15-20 phút rồi rửa lại bằng nước mát. Có thể thêm sữa chua vào nước ép cà chua để tăng hiệu quả dưỡng ẩm cho da.

Đắp mặt nạ cà chua:

• Bước 1: Xay nhuyễn cà chua hoặc nghiền nát.
• Bước 2: Thoa đều hỗn hợp cà chua lên da bị tổn thương.
• Bước 3: Giữ nguyên hỗn hợp trên da trong 15-20 phút, sau đó vệ sinh sạch da bằng nước mát. Có thể kết hợp thêm mật ong hoặc sữa chua vào mặt nạ cà chua để tăng cường dưỡng chất cho da.

Tắm nước cà chua: 

• Bước 1: Sử dụng 1 lượng quả cà chua vừa đủ, ép lấy phần nước cốt. 
• Bước 2: Cho nước ép cà chua vào nước tắm.
• Bước 3: Ngâm mình trong bồn nước cà chua khoảng 15-20 phút, rồi tắm lại bằng nước sạch.

7. Cách trị cháy nắng da tay bằng baking soda hoặc bột ngô 

Baking soda và bột bắp đều có khả năng làm dịu mát da, giảm đau rát hiệu quả. Hai loại bột này còn có đặc tính chống viêm, kháng khiếm có thể làm giảm khả năng bị nhiễm trùng và đẩy nhanh quá trình phục hồi của da. 

Với baking soda cách thực hiện:

• Bước 1: Trộn 2 muỗng canh baking soda với 1 muỗng canh nước ấm để tạo thành hỗn hợp sệt.
• Bước 2: Rửa sạch tay với nước mát, rồi thoa đều hỗn hợp baking soda lên da tay bị cháy do nắng.

• Bước 3: Để yên hỗn hợp trên da trong 15-20 phút rồi rửa lại với nước mát. Dưỡng ẩm cho da tay bằng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ.

Với bột ngô cách thực hiện:

• Bước 1: Trộn 1/2 chén bột bắp với 1/2 chén sữa chua hoặc sữa tươi không đường để tạo thành hỗn hợp sệt.

• Bước 2: Bôi đều hỗn hợp bột bắp lên da tay bị tổn thương và để yên trong 15-20 phút rồi rửa sạch bằng nước mát.
• Bước 3: Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ để dưỡng ẩm cho da tay.

Những lưu khi chữa cháy nắng tại nhà 

Mặc dù có thể chữa da bị cháy do nắng tại nhà bằng các biện pháp đơn giản, tuy nhiên bạn cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Xác định mức độ da tổn thương: Trước khi sử dụng các biện pháp phục hồi da, cần xác định tình trạng tổn thương của da. Mức độ nhẹ khi da ửng đỏ, hơi nóng rát, có thể bong tróc. Mức độ vừa khi da đỏ rát, sưng tấy, bong tróc da nhiều. Với mức độ nặng  da phồng rộp, đau nhức dữ dội, có thể kèm theo sốt, buồn nôn.

• Không sử dụng đá viên để chườm da: Việc chườm đá viên trực tiếp lên da có thể khiến da bị kích ứng và tổn thương thêm.
• Không bôi kem đánh răng, giấm hoặc chanh lên da: Những nguyên liệu này có thể khiến da bị kích ứng và làm tình trạng tổn thương nặng hơn.
• Không gãi da bị cháy do nắng: Việc gãi da có thể khiến da bị tổn thương thêm và dễ dẫn đến nhiễm trùng.
• Không cố làm vỡ bọc mụn nước nếu có: Việc này có thể gây tổn thương mới cho da và tăng nguy cơ bị nhiễm trùng. 
• Uống nhiều nước: Khi da bị cháy do nắng, lớp biểu bì của da bị mất nước dẫn đến khô và căng rát. Vì vậy, uống đủ nước giúp duy trì độ ẩm cho da và hỗ trợ quá trình phục hồi. Nước lọc hoặc nước trái cây là lựa chọn tuyệt vời để bổ sung nước cho cơ thể. 
• Theo dõi tình trạng da: Sau khi áp dụng các biện pháp chữa trị tại nhà, nếu da không có dấu hiệu cải thiện sau vài ngày hoặc xuất hiện các triệu chứng nặng hơn như sốt, buồn nôn, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được điều trị kịp thời.
• Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong thời gian da đang phục hồi. Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và che chắn da cẩn thận khi ra ngoài.

Biện pháp phòng ngừa bị cháy nắng 

Để bảo vệ da an toàn dưới ánh mặt trời, bạn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, cụ thể:

• Hạn chế ra ngoài trời vào thời điểm nắng nóng gay gắt: Từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều là thời điểm tia UV hoạt động mạnh , do đó bạn nên hạn chế ra ngoài vào khung giờ này.
• Tìm bóng râm: Khi ra ngoài trời nắng, hãy tìm chỗ râm mát để che chắn cho da.
• Sử dụng quần áo che chắn: Mặc quần áo dài tay, che kín cổ, đội mũ rộng vành và đeo kính râm để bảo vệ da khỏi tia UV.
• Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên: Chọn kem chống nắng phù hợp với loại da và nhu cầu sử dụng. Thoa kem chống nắng đều đều đặn mỗi ngày trước khi ra ngoài ít 20 phút. 
• Uống nhiều nước: Nước giúp cung cấp độ ẩm cho da từ bên trong, giúp da khỏe mạnh và chống lại tác hại của tia UV.

Hy vọng qua viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về khái niệm cháy nắng, cũng như cung cấp cho bạn nguyên nhân, các phục hồi da và biện pháp phòng ngừa để có làn da trắng sáng, khỏe mạnh. Nếu vùng da bị tổn thương không cải thiện sau nhiều ngày điều trị tại nhà, bạn hãy tới các bác sĩ da liễu để được tư vấn kịp thời nhé!